Festiwal literacki Ha!wangarda - 25-29 czerwca 2010, Kraków-Krzeszowice
Ha!wangarda ustawia się pod prąd napompowanym budżetowo i medialnie festiwalom Krakowa. Jest to letni, niskobudżetowy festiwal mający podsumować 10 lat działalności krakowskiego czasopisma „Ha!art” i wydawnictwa Korporacja Ha!art. Tematem festiwalu są aktualne zjawiska awangardowe, które Ha!art programowo wprowadzał i promował w trakcie ostatniej dekady.
Projekty niekomercyjne, niskobudżetowe, niemedialne, które konsekwentnie zmieniają obraz najnowszej literatury: liberatura, hiperteksty, cyberpoezja, story art, poezjografia, remiksy literackie. W trakcie festiwalu zaprezentowanych zostanie 12 premier projektów literackich (7 drukowanych, 5 sieciowych).
• • •
Organizator: Korporacja Ha!art.
Miejsca wydarzeń: Klub Lokator (ul. Krakowska 27), Redakcja Ha!artu (ul. Retoryka 17/4a),
Bunkier Sztuki (pl. Szczepański 3a), Massolit Books (ul. Felicjanek 4), Goldex Poldex (ul. Józefińska 21/12), Galeria Floriańska 22, Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Krzeszowicach.
• • •
Jak dzisiaj używać awangardy? W grę wchodzi nie tylko tradycyjnie rozumiana kreacja ex nihilo, ale także wydobycie radykalnego potencjału estetyk, ruchów intelektualnych i dzieł, które zdążyły zastygnąć w kanonie jednoznacznych, kastrujących interpretacji. Takie działanie nazywamy ha!wangardą.
Premiery festiwalowe:
POEZJA CYBERNETYCZNA:
Roman Bromboszcz, U-man i masa
Łukasz Podgórni, noce i pętle
Tomasz Pułka, Zespół Szkół
LIBERATURA:
Zenon Fajfer, dwadzieścia jeden liter
Zenon Fajfer, Liberatura czyli literatura totalna. Teksty zebrane z lat 1999-2009
Paweł Dunajko,
POEZJA OSOBNA:
Wei-Yun Lin-Górecka, Ich mała stabilizacja – trójjęzyczny arkusz poetycki (dodatek do „Ha!artu”)
LINIA RADYKALNA:
Andrzej Szpindler, Oko chce bardziej, niż chce tego wątroba!
HIPERTEKSTY:
Radosław Nowakowski, Liberlandia – powieść hipertekstowa
Małgorzata Dawidek Gryglicka, Krótka historia przypadku – hipertekst w przestrzeni
STORY ART:
Juliusz Strachota, Kuba Woynarowski, Żołnierze – odcinkowa powieść graficzna
Kuba Woynarowski, Maszyny samotnicze – komiks hipertekstowy
Sławomir Shuty, Nowy Baton
Projekt zbiorowy, Wielki Atlas Ciot Polskich (komiksowa adaptacja Lubiewa Michała Witkowskiego)
Premierom książkowym i sieciowym towarzyszy 30. numer „Ha!artu” poświęcony zjawisku liberatury oraz innym przejawom ha!wangardy (hiperteksty, cyberpoezja, story art, poezjografia, remiksy)
Zjawiska Ha!wangardy
1. Liberatura
– czyli literatura totalna, mówiąca nie tylko poprzez słowa, ale również formę zapisu i kształt książki. Ten nowy gatunek literacki, zainicjowany w 1999 roku w Krakowie przez Zenona Fajfera, z roku na rok cieszy się coraz większym zainteresowaniem, także zagranicą. Sprzyja temu dynamicznie rozwijająca się seria wydawnicza Ha!artu, w której opublikowano dotąd kilka wybitnych książek antycypujących to zjawisko, takich autorów jak Mallarmé, B.S. Johnson, Czycz, Queneau czy Perec (a w najbliższych planach m.in. Federman oraz tegoroczna Noblistka Herta Műller). W serii ukazały się też książki głównych animatorów liberatury, czyli duetu Katarzyna Bazarnik-Zenon Fajfer (m.in. opublikowany niedawno trójksiąg Oka-leczenie).
W ramach festiwalu Ha!wangarda w Klubie Lokator odbędzie się premiera trzech kolejnych tomów z serii: dwujęzycznego zbioru poezji oraz tekstów teoretycznych Zenona Fajfera a także nieopatrzonego stałym tytułem tomiku prozy poetyckiej Pawła Dunajko (tytuł zmienia się w wyniku aktywności czytelnika). Spotkaniu towarzyszyć będzie wernisaż poematów-znaków Fajfera oraz projekcja jego poematu kinetycznego Primum Mobile.
Liberacki maraton w Lokatorze zakończy koncert zespół 3moonboys z Bydgoszczy, który we współpracy z Fajferem wydał niedawno liberockowy koncept-album 16.
2. Poezja cybernetyczna
– istnieje wiele sposobów na wysłowienie tego, czym jest poezja cybernetyczna. Jednym z nich jest podejście, które w toku wyjaśniania rozpoczyna od związków zjawiska z cybernetyką. Poezja cybernetyczna jest tym, co powstaje przy udziale komputerów, wykorzystując przy tym pewien zakres teorii włączanej w obręb cybernetyki, szczególnie chodzi tutaj o pojęcia: sprzężenie zwrotne, informacja i szum.
Poezja cybernetyczna kontynuuje tradycje awangardowe w zakresie pozarozumowych skojarzeń, tak zwany „zaum”, wykorzystywany przez futuryzm rosyjski, korzysta ze „słów na wolności”, metody tworzenia zaproponowanej przez futuryzm włoski. Odwołuje się do poezji wizualnej i konkretnej oraz ruchów takich jak Fluxus i postaci takich jak John Cage, Pierre Schaeffer, Pierre Henri, Karl-Heinz Stockhausen i innych eksperymentatorów zajmujących się dźwiękiem. Poetyka wierszy cybernetycznych jest kontynuacją przestrzennych kompozycji z wykorzystaniem różnych krojów czcionek, nowatorstwa w typografii, barw. Wykorzystane zostają także elementy charakterystyczne dla użycia komputerów, dla przykładu, tak zwana dystorsja, estetyka błędu i pomyłki.
W ramach festiwalu wydane zostaną trzy konstytutywne dla nurtu tomy: Romana Bromboszcza, Łukasza Podgórniego i Tomasza Pułki.
3. Hiperteksty literackie
– to organizacja literackiego materiału na zasadzie sieci i bazy danych. Niezależne segmenty tekstu połączone są linkami, a kolejność ich wyświetlania zależy od wyborów czytelnika. Hiperteksty analogowe, na papierze lub w przestrzeni, są nielinearne, sprzyjają eksploracji i dotykowej interaktywności. Hiperteksty cyfrowe mogą być responsywne: tekst „zapamiętuje” kroki czytelnika i dopasowuje się do jego wyborów. Ha!art zorganizował dwie sesje: Liternet (2002) i Liternet.pl (2003) poświęcone zjawisku hipertekstu. W 2003 roku opublikowana została powieść hipertekstowa Sławomira Shuty Blok, w 2005 – Koniec świata według Emeryka Radosława Nowakowskiego, w 2010 roku ukaże się popołudnie. opowieść – najważniejszy światowy hipertekst Michaela Joyce'a w tłumaczeniu Nowakowskiego i w opracowaniu Mariusza Pisarskiego. W ramach festiwalu zaprezentowany zostanie nowy projekt Liberlandia Radosława Nowakowskiego oraz hipertekst w przestrzeni Krótka historia przypadku Małgorzaty Dawidek Gryglickiej.
4. Story art
– zjawisko promowane przez Kubę Woynarowskiego (autora plakatu festiwalu); termin stosowany jako określenie pogranicznej formy komiksu, nawiązującej m. in. do artystycznych doświadczeń Wielkiej Awangardy i ruchu konceptualnego oraz takich gatunków literackich jak poezja wizualna czy (szeroko pojęta) powieść graficzna. Jednym z polskich twórców story artu jest Sławomir Shuty jako autor Batona oraz jako pisarz współpracujący z artystami: Marcinem Maciejowskim (Blok) i Julianem Tomaszukiem (komiks Ruchy). W ramach festiwalu odbędzie się prezentacja powstającej na portalu „Ha!artu” graficznej powieści odcinkowej Juliusza Strachoty i Kuby Woynarowskiego Żołnierze oraz cykl „okołokomiksowych” wydarzeń koncentrujących się wokół zagadnienia szeroko rozumianej tekstualizacji obrazu: dwie odsłony (analogowa i cyfrowa) Maszyn samotniczych Kuby Woynarowskiego – komiksowego hipertekstu, wywiedzionego z języka infografiki; prezentacja eksperymentalnego projektu Orbis Pictus (eksplorującego obszar graniczny między komiksem a innymi zjawiskami sztuki współczesnej); panel dyskusyjny, poświęcony związkom story artu z awangardowymi obszarami twórczości literackiej (m. in. liberatury, hipertekstu i poezji konkretnej).
Program
Na wszystkie imprezy wstęp bezpłatny.
25.06.2010, piątek, Goldex Poldex (ul. Józefińska 21/12):
Cyberpoezja (Bromboszcz, Podgórni, Pułka) i golem-wiktuał Szpindlera [4 premiery].
· godz. 18:00 – Łukasz Podgórni: noce i pętle – prezentacja multimedialna
· godz. 18:30 – Tomasz Pułka: Zespół Szkół – antywieczorek
· godz. 19:00 – Andrzej Szpindler: Oko chce bardziej, niż chce tego wątroba! – styl życia, wywiad w orbicie laleczkowania, a widmo połączenia gałek ocznych w odległej konsolecie – autorskie odczytanie fragmentów powieści
· godz. 20:00 – Roman Bromboszcz: U-man i masa – prezentacja multimedialna
26.06.2010, sobota, Lokator (ul. Krakowska 27):
Wokół Liberatury, promocja 30. numeru czasopisma „Ha!art” i nowości z serii Liberatura [3 premiery].
· godz. 18:00 – premiera 30. numeru „Ha!artu”, prezentacja serii Liberatura oraz książki teoretycznej Zenona Fajfera Liberatura czyli literatura totalna, udział biorą: Katarzyna Bazarnik i Piotr Marecki. Prowadzenie: Jacek Olczyk.
· godz. 19:00 – premiera książki Pawła Dunajko
· godz. 20:00 – Zenon Fajfer – promocja tomu dwadzieścia jeden liter, projekcja Primum Mobile połączona z wernisażem wystawy poematów-znaków
· godz. 21:00 – koncert zespołu 3moonboys
27.06.2010, niedziela:
Galeria Floriańska 22, godz. 17:00:
· Kuba Woynarowski – wernisaż wystawy Maszyny samotnicze
Redakcja Ha!artu (ul. Retoryka 17/4a), godz. 18:00:
· Małgorzata Dawidek Gryglicka – wernisaż hipertekstu w przestrzeni Krótka historia przypadku
Massolit Books (ul. Felicjanek 4), godz. 19:00:
· Wei-Yun Lin-Górecka – wieczór autorski bohaterki 30. numeru czasopisma „Ha!art”, premiera arkusza poetyckiego Ich mała stabilizacja. Prowadzenie: Katarzyna Bazarnik
28.06.2010, poniedziałek, Bunkier Sztuki (pl. Szczepański 3a), godz. 18:30:
· Kuba Woynarowski, Story art – wykład i prezentacja eksperymentalnego projektu Orbis Pictus
· Juliusz Strachota, Kuba Woynarowski, Żołnierze – prezentacja projektu
· Sławomir Shuty, Nowy Baton – story art, prezentacja projektu
· Radosław Nowakowski, Liberlandia – premiera i prezentacja projektu
· Małgorzata Dawidek Gryglicka, Krótka historia przypadku – prezentacja
· Panel dyskusyjny – hiperteksty, story art, proza graficzna (prowadzenie: Grzegorz Jankowicz, Piotr Marecki)
29.06.2010, wtorek, Krzeszowice, Biblioteka Miejska im. Kazimierza Wyki:
· godz. 17:00 – „Duch awangardy przeniósł się do Krzeszowic?” – debata z udziałem Katarzyny Bazarnik, Zenona Fajfera i Piotra Mareckiego – prezentacja 30. numeru „Ha!artu” i historii czasopisma (m.in. numeru poświęconego Stanisławowi Czyczowi) oraz zjawiska liberatury.
· Godz. 19:00 – „Czyczowisko” – ognisko na Sztolni w Krzeszowicach