Ogólnopolska konferencja naukowa Wieś: miejsce, doświadczenie, opowieść. Spojrzenia transdyscyplinarne odbędzie się w dniach 7–9 maja w Krakowie. Konferencja jest organizowana przez Koło Naukowe Antropologów Literatury i Kultury, działające przy Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Przedmiotem konferencji będzie współczesna wieś polska – jej przemiany, specyfika oraz różne sposoby reprezentacji. Temat wsi, który ma już swoją obszerną bibliografię, zyskuje obecnie nowe odsłony i (re)interpretacje zarówno w różnych dziedzinach sztuki, jak i tekstach krytycznych. Wydaje się on zatem domagać pogłębionej analizy naukowej, refleksji nad jego różnorodnymi aspektami, a także wypracowania nowych metod i pojęć do jego opisu.

Konferencja ma być pretekstem do takiego właśnie spojrzenia na wieś. Jej celem będzie również demistyfikacja utrwalonego i stereotypowego obrazu wsi oraz pokazanie wsi w jej różnorodności i złożoności. Dlatego też chcielibyśmy zaproponować wielokierunkowe rozważania nad problemami z wsią, które zaangażują różne perspektywy, np. socjologiczną, antropologiczną, etnologiczną, socjolingwistyczną, polityczno-społeczną, historyczną. Interesują nas ponadto interpretacje wsi w świetle dyskursów nowej humanistyki, m.in. zwrotu topograficznego, geopoetyki, nowego regionalizmu, kategorii krajobrazu i miejsca, relacji centro-peryferyjnych, postkolonializmu, ekokrytyki, animal studies, zwrotu afektywnego, a także reprezentacje wsi w literaturze, filmie, teatrze, sztukach wizualnych czy kulturze popularnej. Proponowana przez nas refleksja o wsi koncentruje się przede wszystkim na perspektywie współczesnej, tj. XX- i XXI-wiecznej, zachęcamy jednak do sięgania również po dawne przedstawienia wsi.

• • •

7–9 maja 2015, czwartek–sobota

Wydział Polonistyki UJ, Arteteka WBP w Krakowie

• • •

Główne obszary zainteresowań:

• Przemiany współczesnej wsi – wieś wobec doświadczeń historycznych oraz procesów polityczno-społecznych
• Wieś a kształtowanie się polskiej tożsamości kulturowej
• Granice wsi – centrum a peryferie
• Wieś – miejsce, nie-miejsce, miejsce autobiograficzne
• Kultura wsi – język, opowieść, ludowość a wpływy innych kultur; kuchnia
• Kultura wiejska a kultura szlachecka
• Mitologia wsi
• Pamięć (o) wsi
• Antropologia wsi
• Chłop jako polski Murzyn
• Religijność chłopska
• Wspólnota wiejska wobec inności i obcości
• Chłop wobec świata zwierząt i rzeczy
• Wieś w kontekście gender studies
• Reprezentacje wsi: literackie, filmowe, dokumentalne, serialowe, teatralne, plastyczne, audiowizualne i in.
• Wyobrażenia i stereotypy o wsi w kulturze i języku
• Współczesne obrazy wsi w mediach
• Wieś w badaniach etnograficznych, skansenach i muzeach etnograficznych
• Popkultura wsi
• Wiejska kontrkultura – ludowa estetyka w designie, modzie, muzyce, performatyce itd.

• • •

PROGRAM

CZWARTEK, 7 MAJA

miejsce: Wydział Polonistyki UJ, ul. Gołębia 16, sala 42

17:00 – Spotkanie autorskie z Marianem Pilotem, prowadzenie: dr Anna Marchewka, dr Mateusz Antoniuk

PIĄTEK, 8 MAJA

miejsce: Wydział Polonistyki UJ, ul. Grodzka 64, Aula im. Jana Błońskiego

9:00–9:15 – Otwarcie konferencji – prof. dr hab. Anna Łebkowska, prof. dr hab. Ryszard Nycz

9:15–10:30 – Panel I – Wiktoria Kozioł

mgr Filip Wróblewski (UJ), Ramię przy ramieniu. Etnografowie i chłopi na fotografiach

Magdalena Walo (UJ), Blisko, bliżej, brzydko. O filmie małżeństwa Sasnalów – Z daleka widok jest piękny

Monika Borys (UW), Od ugorów do złotych łanów. Wizualne reprezentacje potransformacyjnej wsi

10:30 –11:45 – Panel II – Katarzyna Twardowska

mgr Aleksandra Pawlik (KUL), „Mam na powiekach wiatru łany”. Wieś w poezji Teresy Ferenc

Katarzyna Warska (UG), „... a wziął się na świecie ot tak, z dobrawoli...”. O wstydzie czy bezwstydzie posiadania nieślubnych dzieci w XIX-wiecznej wsi na podstawie prozy Marii Konopnickiej

Dominika Kardaś (UJ), „Ładniej wianeczkowi, jak go z trumny widać”. Dyskurs feministyczny w twórczości polskich kobiecych formacji folkowych

11:45–12:00 – przerwa kawowa

12:00–13:15 – Panel III – Anna Wróbel

Marta Sałyga (UW), Góralka pracująca Internetu się nie boi. O społecznych uwarunkowaniach korzystania z Internetu w gminie Nowy Targ

Marta Rudnicka (UAM), Ulicówka na miarę XXI wieku. Przemiany społeczno-ekonomiczne wsi wzdłuż DK92

mgr Marta Machowska (UAM), Od KGW do SPA. Przejawy aktywności mieszkańców współczesnej wsi wielkopolskiej

13:15–14:30 – Panel IV – Michał Koza

Alicja Baczyńska (UJ), Wizerunek wsi w programie telewizyjnym Rolnik szuka żony

Krzysztof Szewczyk (UJ), Kto żyje nad rozlewiskiem? – reprezentacja wsi w tekstach popkultury wobec paradygmatów nowoczesnej kultury polskiej

Alicja Czyczel, Olga Rodak (Stowarzyszenie „Folkowisko”), Debata jako pole bitwy o prawo do wyrażania się o wsi. Analiza dyskusji wokół filmu Niepamięć Stowarzyszenia „Folkowisko”

14:30–16:00 – przerwa obiadowa

16:00, Arteteka WBP w Krakowie, ul. Rajska 12

Projekcja filmu dokumentalnego Niepamięć i dyskusja – Magdalena Bartecka (Stowarzyszenie „Folkowisko”), dr Ewelina Szpak, (IH PAN), dr Jerzy Franczak (WP UJ)

Prowadzenie: dr Maria Kobielska (Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci UJ)

Organizatorzy wydarzenia: KNALiK, Koło Naukowe Tekstów Kultury UJ, Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci UJ

SOBOTA, 9 MAJA

miejsce: Wydział Polonistyki UJ, ul. Grodzka 64, sala 302 im. Henryka Markiewicza

9:00–10:30 – Panel V – Urszula Pieczek

Ilona Klimek (UJ), „Niewidzialna ręka wsi” – Miedza Andrzeja Muszyńskiego

mgr Jarosław Woźniak (UWr), „Świat cały w jednym Piórkowie”. Wielka Narracja i prawdy egzystencjalne w Ludzkiej rzeczy Pawła Potoroczyna

mgr Elżbieta Pietluch (UO), Alienacja podmiotu w przestrzeni wiejskiej na przykładzie wybranych powieści Wiesława Myśliwskiego

Tomasz Wawer (UJ), Requiem dla mowy. Etyka autentyczności Wiesława Myśliwskiego, albo w czym chłop jest lepszy od Prousta

10:30–11:45 – Panel VI – Sabina Misiarz-Filipek

Marlena Bodo (UJ), Wieś jako miejsce walki narodowowyzwoleńczej

Karolina Koprowska (UJ), (Prze)chowana pamięć. O Miejscu urodzenia Pawła Łozińskiego

Daniel Brzeszcz (UW), Wojna i wieś. Warstwa chłopska wobec drugiej wojny światowej

11:45–12:00 – przerwa kawowa

12:00–13:30 – Panel VII – Iwona Boruszkowska

mgr Ewa Kuliś (UG), „Może to ja zwymiotowałem całe sielskie dzieciństwo”. Strategie (de)mitologizacji wsi w poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego

Mikołaj Paczkowski (UAM), Wieś pogranicza polsko-wschodniego w polskiej literaturze najnowszej

mgr Joanna Walczak (UŚ), Mit arkadyjski kontra naturalizm. Świat prowincji pokucko-podolskiej w autobiograficznej tetralogii Bogdana Loebla

dr Edyta Żyrek (UJ), Reportażowy portret Polski niewarszawskiej Włodzimierza Nowaka

13:30–14:45 – Panel VIII – Agnieszka Urbanowska

Elżbieta Foltyniak (UJ), Dlaczego Jezus nie znał węgierskiego? O ludowym „oswajaniu” sacrum

mgr Anna Komendzińska (UAM), Świat wiejski w staropolskich pastorałkach dramatycznych

mgr Aleksandra Gałka (UO), Styl małej architektury sakralnej jako wyznacznik tożsamości mieszkańców obszarów wiejskich gminy Żarów

14:45–16:00 – przerwa obiadowa

16:00–17:30 – Panel IX

mgr Anetta Kuś (UKW), Kto jest chłopem: głosy z terenu („Wieś. Tygodnik społeczno-literacki” 1944-1954)

mgr Michał Madej (UJ), „Jak chłop chodzi do kościoła...” – o przemianach religijności wiejskiej w PRL

Dietlind Huechtker, PD Dr. (Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas, Leipzig), Kulturowa reprezentacja nowoczesności na polskiej wsi na przestrzeni lat 1960-1990

Marta Seredyńska (UAM), Zakrzewo – jedyna taka wieś w Polsce

17:30, ul. Grodzka 64, sala 302

Bez tytułu. O wsi. Teorie działań artystycznych

dr n. hum. lek. med. Tomasz Rakowski (UW), mgr Szymon Maliborski (UJ, MSN) i dr Daniel Rycharski (UP)

Prowadzenie: mgr Agnieszka Dauksza (UJ)