Niż

Raymond Federman (1928-2009) – urodzony w Paryżu powieściopisarz i poeta żydowskiego pochodzenia, tworzący po angielsku i francusku. Cudem ocalał z Holokaustu – czternastoletniego chłopca matka wepchnęła do komórki na schodach, kiedy Gestapo wchodziło do domu. Jego rodzice i dwie siostry zginęli w Auschwitz, a on sam schwytany później w łapance, trafił do transportu żydowskich dzieci, z którego udało mu się uciec. Przedostał się na południe Francji, gdzie do końca wojny ukrywał się na wsi, pracując jako parobek. W 1947 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Zaczynał od prostego robotnika w fabryce samochodów w Detroit, walczył w Korei, potem studiował romanistykę, by wreszcie po zrobieniu doktoratu zostać profesorem literatury francuskiej i porównawczej na State University of New York w Buffalo. Był wybitnym znawcą twórczości Samuela Becketta, teoretykiem literatury, autorem manifestu Surfikcji (1975) oraz jednym z czołowych przedstawicieli powieści postmodernistycznej.

Debiutował w 1971 roku nowatorską powieścią Podwójna wygrana jak nic (Double or Nothing), która zapewniła mu pozycję jednego z największych awangardzistów dwudziestowiecznej literatury. Pozycję tę ugruntował kolejnymi utworami, zwłaszcza napisaną po francusku powieścią Amel Eldorado (1974) i jej anglojęzyczną wersją Take It or Leave It (1976), dwujęzycznym Głosem w szafie (Voice in the Closet, 1979) oraz Podwójną wibracją (The Twofold Vibration, 1982). Uprawiał także poezję i eseistykę. Centralnym tematem jego twórczości było doświadczenie Zagłady, osamotnienia i zagubienia we współczesnym świecie. Jednocześnie cechuje ją rzadkie poczucie humoru i dystans do rzeczywistości – dystans jak najbardziej uzasadniony, gdyż zgodnie z ideą surfikcji „rzeczywistość ma charakter fikcyjny, a zadaniem literatury jest ów fikcyjny charakter uzmysłowić”. W tym celu pisarz wypracował oryginalną poetykę, która poza mnożeniem perspektyw i piętrowych narracji wykorzystuje liberackie środki wyrazu – znaczącą typografię, narrację wizualną i przestrzenną, autorską kompozycję tomu. Wzmacnia ona zasadnicze przesłanie jego twórczości – o potędze fikcji, która nadaje kształt życiu.

Podwójna wygrana jak nic to najwybitniejsza powieść w dorobku Raymonda Federmana, książka zrywająca z konwencjonalną narracją i w zaskakujący sposób traktująca tematykę Holokaustu. Szukając odpowiedniego sposobu na opisanie dramatycznych przeżyć – straty najbliższych, emigracji, zagubienia w obcym językowo i kulturowo świecie – pisarz wypracował unikalny styl, w którym słowa układają się w obrazy, prowadząc czytelnika przez opowieść jak przez labirynt. Książka ukazuje się w serii Liberatura Korporacji Ha!art, w brawurowym przekładzie (i składzie) Jerzego Kutnika, wybitnego znawcy twórczości amerykańskiego pisarza i jego wieloletniego przyjaciela. Jest to dopiero trzecie na świecie tłumaczenie tego dzieła, a zarazem jedyne, które odzwierciedla oryginalną typografię pierwszego wydania, w całości złożonego przez autora na maszynie do pisania.

„Podwójna wygrana Raymonda Federmana to najbardziej radykalna z nowatorskich powieści pierwszej fali postmodernizmu w Ameryce. Nie znam książki, która wymagałaby od czytelnika głębszego przedefiniowania tego, czym jest i czym może być powieść. Nigdy nie otrząsnąłem się z wrażenia, jakie na mnie wywarła ta książka. Z wami będzie tak samo.”

Larry McCaffery

„Nie muszę uzasadniać, dlaczego powieść została opublikowana w serii Liberatura, gołym okiem bowiem widać, że mamy tu do czynienia z książką totalną, która z aktu pisania jako fizycznej, a nie tylko umysłowej, czynności, czyni kluczowy składnik świata przedstawionego.”

Jerzy Kutnik

• • •

Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

• • •

Literary Translation Projects within the Comunity Culture Programme

• • •

Recenzje i teksty powiązane z książką:

• Raymond Federman - Podwójna wygrana jak nic [fragment]

• literatki.com: Piotr Jagielski o książce Federmana
• bookznami.pl: Beata Paszkowska o powieści Federmana
• "Tygodnik Powszechny": Jerzy Franczak o Federmanie
• "Co Jest Grane": Igor Krakowski-Kłos poleca powieść Federmana
• "Akcent": Aleksander Wójtowicz o książce Federmana
• Wideo: Jerzy Kutnik o Raymondzie Federmanie
• ksiazeizebrak.pl: Szczepan Orłowski o książce Federmana
• dwutygodnik.com: Paweł Orzeł o książce Federmana
• "Uważam rze": Maciej Robert o powieści Raymonda Federmana
• ksiazki.wp.pl: Grzegorz Wysocki o książce Raymonda Federmana

• • •

Podwójna wygrana jak nic w naszej księgarni internetowej